Połóg

Połóg to okres po ciąży i porodzie, w którym anatomiczne, morfologiczne i czynnościowe zmiany ciążowe stopniowo ustępują, a organizm wraca do stanu sprzed ciąży. Z reguły trwający sześć tygodni, które można podzielić na następujące okresy:

  • bezpośredni – pierwsze 24 godziny po porodzie
  • wczesny połóg – pierwszy tydzień po porodzie
  • późny połóg – trwający do 6 tygodni po porodzie

Po porodzie w ciele kobiety zachodzą dynamiczne zmiany – organizm powraca do formy sprzed ciąży i jednocześnie adaptuje się do nowej sytuacji i funkcji, związanych z opieką nad dzieckiem. Połóg trwa 6 tygodni. W tym czasie powinnaś być pod ochroną i opieką bliskich Ci osób. Powracanie „do normy” łączy się z różnymi dolegliwościami, które, choć normalne, mogą przysparzać Ci trochę kłopotów. Możesz czuć się również zaskoczona intensywnością przeżywanych w tym okresie emocji.

Bóle i skurcze w dole brzucha
Rozciągnięta macica, która przed porodem ważyła ok. 1,5 kg, w ciągu 6 tygodni zmniejsza swój ciężar do 50 gramów. Ból, który czujesz, świadczy o zwijaniu się (inwolucji) macicy i jest objawem pozytywnym, choć nieprzyjemnym. Najsilniejszy jest w pierwszych dniach po porodzie, w szczególności podczas karmienia piersią, ponieważ oksytocyna, która odpowiedzialna jest za wypływ mleka z piersi, wywołuje również skurcze macicy.
Nasza rada:

Jeżeli ból jest dokuczliwy, możesz używać łagodnych środków przeciwbólowych (np. paracetamol) 2-3 razy dziennie.

Odchody połogowe
Macica oczyszcza się, dlatego zaobserwujesz wydzielinę z dróg rodnych. Początkowo jest ona krwista (3 – 7 dni), mogą zdarzać się również skrzepy. Następnie staje się różowawa, potem brązowa. Po kilkunastu dniach zmienia się na śluzową, aby w 5.- 6. tygodniu po porodzie zaniknąć. Karmienie naturalne i aktywność ruchowa przyspieszają proces oczyszczania macicy.
Nasza rada:

Używaj bawełnianych podpasek i zmieniaj je jak najczęściej. Nie stosuj tamponów!

Zgłoś się do położnej lub lekarza, jeśli:

  • po 2-3 dniach dość ustabilizowanego krwawienia staje się ono znacznie intensywniejsze i nie ustaje po kilku minutach;
  • wydalane są większe kawałki tkanek;
  • odchody mają nieprzyjemny, gnilny zapach i zmieniają kolor na malinowy;
  • pojawia się gorączka albo uczucie „rozbicia”;
  • proces wydalania odchodów nagle zatrzymał się (odchody nie pojawiły się np. przez 12 godzin).

Rana po nacięciu krocza
W miejscu nacięcia możesz czuć ból, drętwienie, ciągnięcie. Nacięcie lub pęknięcie powinno zagoić się po 10 dniach, jeśli nie było zbyt duże. Najważniejsza jest higiena: myj ręce przed i po zmianie podpasek, podmywaj się letnią wodą po każdym pójściu do toalety i osuszaj jednorazowymi chusteczkami lub suszarką do włosów (nastawioną na letni strumień powietrza), zapewnij dostęp powietrza do rany.
Nasza rada:

  • W pierwszych dniach po porodzie zmień sposób wstawania – najpierw klęknij na łóżku w pozycji podpartej, zestaw nogi z łóżka i dopiero później wyprostuj się;
  • unikaj zbyt długiego stania i siedzenia;
  • gdy krocze jest spuchnięte, stosuj zimne okłady, np. zmrożoną plastikową butelkę z wodą, owiniętą w pieluszkę;
  • siadaj na gumowym kółku do pływania lub specjalnej poduszce z dziurką;
  • jeśli ból jest dokuczliwy, zastosuj łagodne środki przeciwbólowe.

Zgłoś się do położnej lub lekarza, jeśli:

  • pojawi się tępy, narastający, pulsujący ból w jedynym miejscu – może to być oznaką tworzenia się krwiaka;
  • któryś ze szwów bardzo ciągnie – lekarz może go zdjąć albo zmienić.

Trudności w oddawaniu stolca
Przez pierwsze 3 doby po porodzie możesz nie odczuwać potrzeby wypróżnienia się – często porody fizjologiczne rozpoczynają się biegunką. Możesz mieć obawy o wytrzymałość szwów, to zrozumiałe, ale bardzo rzadko się zdarza, aby w tej sytuacji szwy „puściły”.
Nasza rada:

  • Podczas oddawania stolca podtrzymuj krocze podpaską;
  • staraj się być aktywna, jedz produkty bogate w błonnik (chleb pełnoziarnisty, otręby, płatki śniadaniowe itp.).

Trudności w oddawaniu moczu
Trudności w oddawaniu moczu spowodowane są naciągnięciem mięśni, przez które przechodziła główka dziecka, a także otarciami okolic cewki moczowej.

Nasza rada:

  • Puść wodę z kranu w czasie próby oddania moczu;
  • jeśli krocze szczypie, polewaj je w czasie oddawania moczu wodą z dzbanka lub spróbuj oddać mocz pod prysznicem.

Mimowolne popuszczanie moczu
Tzw. wysiłkowe nietrzymanie moczu zdarza się wielu kobietom po porodzie. Spowodowane jest zmianą stosunków anatomicznych w miednicy i przeciążeniem przepony moczopłciowej (mięśni Kegla) w trakcie ciąży. Mięśnie te dodatkowo naciągają się w trakcie porodu. Trzeba czasu, zanim powrócą do stanu poprzedniej elastyczności. Przeważnie dolegliwości te występują przez 2-3 miesiące po porodzie.

Nasza rada:

  • Ćwicz mięśnie dna miednicy! Zacznij już w pierwszej dobie po porodzie.

Jeżeli nie ma rezultatu po zakończonym połogu można dokonać zabiegu przy użyciu lasera.

Hemoroidy (żylaki odbytu)
Hemoroidy mogą się pojawić już w ciąży, na skutek fizjologicznego zastoju krwi w okolicach odbytu i w miednicy mniejszej, i z powodu częstych zaparć. Przyczyną hemoroidów może być również intensywne parcie w czasie porodu.
Nasza rada:

  • Ćwicz mięśnie Kegla; możesz stosować maści i kremy łagodzące (w aptece bez recepty).

Zmęczenie
To reakcja na trud porodu, emocje związane z pojawieniem się dziecka i Twoją gotowość do odpowiadania na wszystkie jego potrzeby.
Nasza rada:

  • Wypoczynek jest sprawą najważniejszą – korzystaj z każdej okazji, aby uciąć sobie drzemkę;
  • śpij wtedy, kiedy śpi Twoje dziecko, a prace domowe zostaw na później lub przekaż je innym domownikom;
  • ogranicz liczbę gości, szczególnie w pierwszych tygodniach.

Fałdy na brzuchu
Po porodzie brzuch będzie wypukły a skóra na nim pofałdowana. Powrót do figury sprzed ciąży zajmie Ci trochę czasu – nawet pół roku. Karmienie piersią i łagodne ćwiczenia fizyczne przyspieszą ten proces.
Nasza rada:
W okresie połogu nie rozpoczynaj diety odchudzającej ani nie noś pasów wyszczuplających.

Połóg po cięciu cesarskim
Po porodzie operacyjnym uszkodzone są dodatkowo powłoki brzuszne, ale w macicy dzieje się to samo, co po fizjologicznym porodzie. Nie zdziw się więc, że odczuwasz ból i pojawiło się krwawienie.

Rana na brzuchu
Opatrunek powinien być na ranie jak najkrócej, ponieważ powietrze sprzyja gojeniu. Pojawienie się wycieku z rany (osocze i trochę krwi) jest normalnym objawem, zwłaszcza w pierwszych dniach. Szwy z rany jeżeli nie ma innych zaleceń lekarza usuwamy w 7-10 dobie po zabiegu operacyjnym
Nasza rada:

  • Świeżej rany nie należy zbytnio moczyć. Zabezpiecz szwy na czas brania prysznica, a później dokładnie to miejsce wysusz;
  • Zapytaj położną lub lekarza jakie preparaty możesz zastosować na przyspieszenie gojenia.

Zgłoś się do położnej lub lekarza, jeśli:
Czujesz większy ból w jednym miejscu rany i zauważasz, że robi się tam wybrzuszenie lub pojawia się siniak.

Nie dźwigaj!
Przynajmniej przez okres połogu powinnaś unikać podnoszenia ciężarów (np. wypełnionej wodą wanienki). Unikaj wykonywania prac domowych, wymagających długiego pochylania się. Nieprzestrzeganie tych zaleceń może mieć poważne konsekwencje – mięśnie miednicy mniejszej i więzadła macicy mogą nigdy nie wrócić do stanu poprzedniej elastyczności – powodując dolegliwości przypisywane porodom z ochroną krocza, czyli obniżenie się narządu rodnego i nietrzymanie moczu.

Antykoncepcja dla kobiet karmiących

Wybór odpowiedniej metody antykoncepcji, w pełni bezpiecznej w okresie karmienia piersią powinien być decyzją przemyślaną oraz przedyskutowaną z lekarzem prowadzącym, bowiem nie wszystkie formy zapobiegania ciąży są w tym okresie wskazane.

Za połóg uznaje się okres pierwszych sześciu do ośmiu tygodni po porodzie. Jest to optymalny czas, podczas którego w organizmie kobiety następuje cofanie się wszelkich zmian powstałych w związku z ciążą i porodem. Następuje gojenie się ran poporodowych, a układ hormonalny zaczyna się stabilizować, dochodzi do wznowienia czynności jajników i powraca płodność. Czas, jaki upływa od momentu porodu do powrotu miesiączkowania oraz płodności uzależniony jest przede wszystkim od sposobu karmienia dziecka, ale także od wielu innych czynników jak np. cechy indywidualne czy uwarunkowania genetyczne. W dużej mierze jest to cecha osobnicza, w związku z czym u każdej kobiety miesiączka i płodność może wystąpić w innym momencie i nie ma na to reguły. Powrót krwawień miesiączkowych u kobiet karmiących piersią pojawia się najczęściej pod koniec okresu laktacji lub też po jej zakończeniu, jednak należy pamiętać o tym, iż brak miesiączki nie oznacza braku owulacji i nie wyklucza możliwości zajścia w ciążę.

Wiele kobiet uważa okres laktacji za okres niepłodny. Nic bardziej błędnego! Dowód na to, że takie myślenie jest dalekie od prawdy, to wysoki odsetek ciąż poczętych właśnie w tym okresie. U kobiet karmiących dziecko piersią, ze względu na duże ilości wytwarzanej przez przysadkę mózgową prolaktyny, dochodzi do zmian hormonalnych hamujących owulację poprzez blokowanie dojrzewania komórki jajowej, co skutkuje okresową niepłodnością. Nie jest to jednak regułą. Warunkiem skutecznego hamowania owulacji w tym okresie jest bardzo efektywne, częste, na każde żądanie, nie rzadziej niż co 4 godziny karmienie dziecka tylko i wyłącznie piersią, Zasada ta dotyczy także godzin nocnych. Ponadto, dziecko nie powinno być dopajane. Opuszczenie chociaż jednego karmienia i zastąpienie go sztucznym pokarmem, zmniejszenie częstotliwości karmień czy też rozpoczęcie rozszerzania diety (kaszki, soczki) może spowodować pobudzenie układu hormonalnego doprowadzając do wzrostu pęcherzyka jajnikowego i owulacji. W przypadku karmienia dziecka pokarmem sztucznym płodność powraca o wiele szybciej. Można się spodziewać, iż owulacja pojawi się już nawet po kilku tygodniach po porodzie.
Większość młodych mam w okresie poporodowym i połogu, jest tak pochłonięta codziennymi obowiązkami, związanymi z pojawieniem się na świecie nowego członka rodziny, a jej życie ulega takiej metamorfozie, że najczęściej przemęczenie z tym związane powoduje znaczny spadek libido, a tym samym brak zainteresowania antykoncepcją. W pewnym sensie sprzyja to przestrzeganiu zalecenia, aby w okresie poporodowym zachować wstrzemięźliwość płciową ze względu na zwiększone ryzyko wprowadzenia infekcji, wynikającego z podwyższonej w tym okresie podatności narządu rodnego na zakażenia.
Każda kobieta po zakończonym okresu połogu nie powinna rezygnować z lekarskiej wizyty kontrolnej, w czasie której lekarz przeprowadzi nie tylko dokładne badanie oceniające ogólny stan jej organizmu, a przede wszystkim narządu rodnego, ale również jest to najodpowiedniejszy czas na przedyskutowanie i wybranie najodpowiedniejszej metody antykoncepcyjnej. Pytanie o skuteczne zabezpieczenie przed niechcianą ciążą jest najczęściej zadawanym pytaniem przez matki karmiące w czasie pierwszej wizyty kontrolnej po porodzie, gdyż z jednej strony po odbytym porodzie kobieta nie jest przygotowana na kolejną ciążę zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym, z drugiej zaś czuje potrzebę powrotu do normalnego życia seksualnego.
Spośród wielu dostępnych metod antykoncepcji karmiącym mamom lekarz proponuje taką, która nie zburzy procesu laktacji, jej składniki nie będą przenikały do pokarmu i nie będzie ona miała wpływu na rozwijające się dziecko. Wbrew pozorom, możliwości zapobiegania ciąży w okresie laktacji istnieje wiele. Nie poleca się jednak wszelkich metod naturalnych antykoncepcji, gdyż w okresie poporodowym, szczególnie podczas karmienia piersią są one zawodne ze względu na fakt, iż organizm nie powrócił jeszcze całkowicie do prawidłowego pod względem hormonalnym rytmu. Odpowiednia obserwacja objawów płodności tj. zmiana śluzu szyjkowego i konsystencji szyjki, zmiana temperatury ciała i inne, mogą być w tym okresie bardzo trudne do sprecyzowania i nie zawsze są one prawidłowo interpretowane. Przeciwwskazane jest także stosowanie klasycznej tabletki antykoncepcyjnej zawierającej w swym składzie estrogeny. Estrogeny, powodują hamowanie laktacji, a także przechodząc do mleka matki wykazują niekorzystnie działanie na organizm dziecka. Kobiety karmiące piersią nie mogą korzystać również z tzw. antykoncepcji awaryjnej, czyli przyjmowania tabletki „po stosunku”. Metody antykoncepcji polecane w okresie karmienia piersią to najczęściej metody mechaniczne takie jak prezerwatywa, lub chemiczne, jak globulki, żele czy pianki antyplemnikowe. Jedynym przeciwwskazaniem do stosowania, tych form zapobiegania ciąży jest pojawienie się reakcji uczuleniowych na jakikolwiek składnik środka. Dodatkowym atutem prezerwatywy jest to, iż zabezpiecza ona nie tylko przed ciążą, ale również infekcjami i chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Podczas karmienia piersią możliwa jest również antykoncepcja hormonalna za pomocą minitabletki gestagenowej (MTG) oraz iniekcji hormonalnych.
Minitabletka gestagenowa
Najczęściej polecanym karmiącym matkom hormonalnym preparatem antykoncepcyjnym jest tabletka hormonalna zawierająca wyłącznie małą ilość żeńskiego hormonu płciowego, progestagenu (syntetyczny progesteron) o nazwie dezogestrel. Zawarty w tych tabletkach hormon nie wpływa na ilość lub jakość wydzielanego mleka. Przenika jedynie w minimalnych ilościach do pokarmu matki, z czego jeszcze mniejszy procent jest absorbowany przez dziecko, nie stanowiąc dla niego zagrożenia. Główny mechanizm minipigułki polega na zagęszczaniu śluzu szyjkowego, przez co staje się on barierą nie do pokonania przez plemniki oraz wywołuje zmiany w błonie śluzowej macicy utrudniając ewentualną implantację. MTG nie hamuje jajeczkowania w każdym cyklu, w związku z czym jej działanie antykoncepcyjne opiera się przede wszystkim na dwóch przedstawionych powyżej mechanizmach. Do zagęszczenia śluzu dochodzi po ok. 4 godzinach od momentu zażycia tabletki i trwa do 27 godzin, dlatego najistotniejszą zasadą stosowania MTG jest przyjmowanie tabletki, każdego dnia o ściśle określonej godzinie. Granica tolerancji wynosi jedynie 3 godziny. Przyjmowanie minipigułki w połączeniu z karmieniem piersią znacznie zwiększa jej skuteczność. Ścisłe przestrzeganie systematyczności, z jaką należy zażywać tabletkę, jest często problemem dla większości młodych mam obciążonych wieloma obowiązkami i często metoda ta nie zyskuje ich aprobaty. Przyjmowanie MTG teoretycznie można rozpocząć już następnego dnia po porodzie, jednak zalecane jest odczekanie minimum 21 dni. Najbardziej optymalnym czasem rozpoczęcia terapii jest okres popołogowy, a więc po 4 do 6 tygodniach po porodzie. Postępowanie takie ma na celu znaczne zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia nieregularnych krwawień. Prócz regularnego przyjmowania tabletki, należy pamiętać o tym, iż w przeciwieństwie do preparatów złożonych, MTG musi być przyjmowana w systemie ciągłym tzn. bez robienia przerwy pomiędzy kolejnymi opakowaniami. Takie przyjmowanie leku często powoduje nieregularne miesiączki lub w niektórych przypadkach całkowity ich zanik.
Wstrzyknięcia hormonalne / implanty podskórne
Ta metoda antykoncepcji polega na domięśniowym podaniu zastrzyku lub podskórnym założeniu implantu zawirającego progestagen o przedłużonym działaniu. Cechuje się ona większą skutecznością aniżeli MTG ze względu na to, iż jej głównym mechanizmem działania jest hamowanie owulacji. Wraz z upływem czasu poziom progestagenu zmniejsza się, lecz w okresie pomiędzy kolejnymi wstrzyknięciami nie spada poniżej poziomu mogącego odblokować owulację. Pierwszy zastrzyk można przyjąć już miedzy 6 a 8 tygodniem połogu, a następne przyjmuje się je co 10 – 12 tygodni w zależności od preparatu. W ciągu pierwszego roku stosowania wstrzyknięć hormonalnych występuje zablokowanie miesiączkowania.

Wkładka wewnątrzmaciczna
Inną alternatywę stanowi wkładka antykoncepcyjna (IUD). Wkładka antykoncepcyjna zawierająca miedź lub uwalniająca gestagen (Mirena, Jaydess – może zostać założona już po 6-8 tygodniach po porodzie.).
Każda, bezpieczna w okresie laktacji forma antykoncepcji musi być dokładnie przedyskutowana z lekarzem, gdyż konieczne jest indywidualnie dostosowanie metody do danej kobiety. Lekarz powinien przedstawić młodej mamie wszystkie wady i zalety poszczególnych metod i pomóc wybrać jej taką, która będzie najlepiej spełniać jej wymagania.

Laktacja

Laktacja u człowieka może trwać nawet do kilku lat. Karmienie piersią po latach niełaski stało się znów popularne wśród młodych matek i jest propagowane jako najzdrowszy sposób żywienia noworodków i niemowląt. Aktualnie uważa się, że pokarm naturalny jest dla nich najodpowiedniejszy. Jego skład zapewnia optymalny rozwój fizyczny i umysłowy. Podkreślane jest niezwykłe znaczenie naturalnego karmienia dla rozwoju emocjonalnego dziecka. Pokarm kobiecy wytwarzany przez zdrową matkę w pełni zaspokaja zapotrzebowanie pokarmowe noworodka i niemowlęcia.

Przez kilka pierwszych dni po porodzie, jeśli mama regularnie przystawia dziecko do piersi, produkcja mleka stopniowo zwiększa się. Około 5-6 dnia po porodzie ilość mleka, która wytwarzana jest w piersiach mamy karmiącej, przewyższa zapotrzebowanie malucha. Mówiąc dosłownie noworodek nie jest w stanie zjeść wszystkiego, co mama dla niego wyprodukuje. Karmiąca mama odczuwa wtedy przepełnienie piersi; są one ciężkie, twarde, napięte i obolałe, mogą się nawet wydawać gorące. To właśnie jest nawał mleczny. Jak sobie poradzić z tą nadprodukcją mleka i czy należy się tym martwić?
Po pierwsze, to stan normalny, pojawiający się u większości kobiet w pierwszym tygodniu po porodzie. Nawał mleczny trwa krótko, około 2 dni. Po tym czasie sytuacja wraca do normy, a produkcja mleka stabilizuje się na poziomie zapotrzebowania malucha na jedzenie.
W trakcie tych 2-3 uciążliwych dni mama możne zastosować kilka sposobów, aby szybciej wyregulować laktację do normalnego poziomu i ulżyć obolałym piersiom:

  • aby pozbyć się nadmiaru nagromadzonego mleka przystawiaj malucha jak najczęściej do piersi
  • aby ułatwić wypływ mleka z kanalików mlecznych weź ciepły prysznic, ciepłą kąpiel lub chociażby zanurz pierś, z której za chwilę będziesz karmić, w misce lub umywalce z ciepłą wodą. To działa!
  • następnie delikatnie wymasuj piersi w kierunku brodawek i przystaw dziecko do piersi
  • po karmieniu na piersi przyłóż kompres z rozgniecionych liści kapusty – mają działanie przeciwzapalne
  • jeśli z jakichś względów nie karmisz malucha swoim mlekiem bezpośrednio z piersi, ale odciągasz pokarm do butelki i w ten sposób karmisz dziecko, postępuj tak samo, jak w powyżej opisanych krokach. (więcej tutaj).

Zastój pokarmu to stan, w którym jedna z piersi staje się bolesna w niektórych partiach, skóra w tych miejscach ulega zaczerwienieniu, a pod palcami wyczuwasz bolesne zgrubienia. Powstają one na skutek niewłaściwego opróżniania piersi. Zazwyczaj zastojowi towarzyszy gorączka, „łamanie w kościach” i ogólne złe samopoczucie jak w przeziębieniu czy grypie. Nie lekceważ tego stanu, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym, doradcą laktacyjnym ewentualnie z pediatrą, który jeśli uzna to za stosowne, przepisze odpowiednie leki. Pamiętaj jednak, że warunkiem koniecznym do tego, by uporać się z zastojem, jest częste przystawianie dziecka do piersi.
Każde karmienie zaczynaj od piersi, w której pojawił się zastój. Pozwól maluchowi ssać ją tak długo, aż poczujesz, że pierś została opróżniona, a bolesne zgrubienie się zmniejszyło/zniknęło. W czasie karmienia możesz delikatnie masować obolałe miejsce aby ułatwić opróżnianie się kanalików mlecznych. Dopiero gdy maluch opróżni obolałą pierś, przystaw go do drugiej, jeśli nadal będzie głodny.
Zastój pokarmu i zgrubienie w piersi oraz gorączka i złe samopoczucie mijają zazwyczaj po 1-2 dniach, o ile maluszek ssie efektywnie i prawidłowo opróżnia pierś. Pamiętaj, aby przed każdym karmieniem rozgrzać obolałą pierś w ciepłej wodzie (zanurz ją w zlewie lub misce z ciepłą wodą), aby ułatwić wypływ mleka i „odetkać kanaliki”, a po karmieniu przyłożyć na nią kompres z rozgniecionych liści kapusty, który kobiety od wielu pokoleń z powodzeniem stosują jako remedium w przypadku zastoju.
W tym trudnym, ale przejściowym okresie staraj się dużo odpoczywać.
Jeśli ten stan będzie trwał dłużej niż 2 dni, koniecznie zgłoś się do lekarza po pomoc.
Aby w przyszłości uniknąć zastoju staraj się:

  • nie robić dłuższych przerw pomiędzy karmieniami. Jeśli spodziewasz się dłuższej przerwy, bo np.: wyjeżdżasz na 1 dzień bez maluszka, weź ze sobą laktator i odciągnij nieco pokarmu w porach karmienia.
  • noś specjalne biustonosze do karmienia, najlepiej bez fiszbin. Ucisk piersi może prowadzić do zastojów.
  • karm malucha w różnych pozycjach, opanuj przynajmniej dwie, np.: klasyczną siedzącą oraz leżącą. – To zapobiega powstawaniom zastojów w różnych partiach piersi.

Wychodząc naprzeciw wszystkim karmiącym matkom Centrum Medyczne Sodowski posiada w ciągłej sprzedaży akcesoria Firmy Medela ułatwiające proces laktacji. (cennik produktów)

Zalecenia dotyczące karmienia piersią
Wyłączne karmienie piersią przez okres pierwszych 6 miesięcy życia dziecka jest najlepszym rozwiązaniem dla dziecka i celem, do którego należy dążyć, ale częściowe karmienie piersią, jak również krótszy czas karmienia piersią również są cenne. Żaden preparat zastępczy nie ma tak dobrego wpływu na rozwój dziecka, jak pokarm kobiecy, który jest najlepiej dopasowany do specyficznych potrzeb dziecka.
Prawie każda mama może karmić piersią już w pierwszej godzinie od urodzenia dziecka. Jednak istnieje kilka przeciwwskazań zdrowotnych – zarówno ze strony matki, jak i dziecka – które usprawiedliwiają czasowe lub stałe karmienie sztuczne.
Niemowlęta, które chorują na galaktozemię, powinny być karmione pokarmem niezawierającym galaktozy.
U matki zakażonej wirusem HIV zaleca się całkowitą rezygnację z karmienia dziecka własnym pokarmem.
Karmienie piersią jest również wykluczone u matek, które przyjmują substancje odurzające (drogą dożylną, drogą pokarmową czy poprzez drogi oddechowe). Środki te przedostają się do pokarmu i mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia dziecka.

Wskazania do czasowej rezygnacji z karmienia piersią:

  • ciężka choroba dziecka, która uniemożliwia opiekę matki nad dzieckiem, np. podczas sepsy;
  • nadmierne stosowanie miejscowe jodyny lub jodoforu, w szczególności na otwarte rany lub błony śluzowe, może spowodować tłumienie pracy tarczycy lub zakłócenia elektrolitowe;
  • przyjmowanie cytotoksycznej chemioterapii;
  • występowanie czynnej gruźlicy u matki (w trakcie leczenia dziecko powinno zostać odizolowane od matki, a do czasu ustąpienia prątkowania należy je karmić odciągniętym mlekiem matki);
  • spożywanie dużych dawek alkoholu przez matkę, ponieważ wbrew krążącym opiniom, alkohol nie pobudza, ale osłabia laktację; przenikając do pokarmu, prowadzi również do zaburzeń snu u dzieci, apatii, osłabienia odruchów i zahamowania wzrostu u dziecka.
gablota - laktacja